Proverbi Siciliani

A
Acqua d'austu, ogghiu, meli e mustu.
Acqua currenti vivici cuntenti.
Acqua e focu dacci locu.
Acqua salata non stagghia siti.
A collira da sira lassila pa matina.
A furca è fatta pi cu si voli appenniri.
A iaddina ca camina sa ritira ca uozza china.
A iaddina vecchia fa un brodu rassu.
Ai cchiù corna ca capiddi.
Albriri accantu i strati su di tutti cutulati.
A lingua non avi ossa, e rumpi ossa.
All'ortu e o mulinu vacci matinu.
A lingua batti unni u denti doli.
Ama a ccu ti ama, rispunni a cu ti chiama.
Ama a cu t'ama si vo aviri spassu, ca amari a cu non t'ama è tempu
persu.
Amara unni cascuni li pira, cu prima non penza all'ultimu suspira.
Amari a cu non t'ama è tempu persu.
A mari vantatu non iri mai a piscari.
A matinata fa a bona iurnata.
A me casa non è funnucu, e mancu lucanna. O dati u culu a nau
tra bbanna.
Amicizia pi scopu dura pocu.
A muggheri i l'autri è sempri bedda.
Amuri è amuri ma ricria lu cori.
Amuri e gilusia su sempri ncumpagnia.
Amuri è amuri, non è brodu i cucuzza.
Anima netta non avi paura di trona.
A pagghia vicino o focu adduma.
A pani schittu, u veru cumpanaggiu è u pitittu.
A pasta pi n'ura basta.
Aprili, non livari e non mintiri.
A prumisa è un debitu.
A sai troppu longa, scusila anticchia.
Asini e picciriddi diu l'aiuta.
A spina a cu punci doli.
A ustu e riustu è capu di mmernu.
A utti china e a muggheri mbriaca.
A vucca è quantu n'aneddu, ma si mangia palazzu e casteddu.
A zappa si pigghia cu manicu.
 B
Bedda ostissa, caru cuntu.
Beni e mali nfacci pari.
Bon tempu e malu tempu non dura tuttu u tempu.
Bucca china non parra.
C
Cani ca bbaia assai muzzica picca.
Cci dissi lu priuri a la batissa, senza dinari non si canta missa.
Celu picurinu, acqua vicinu.
Chiu vali n'amicu nchiazza chi cent'unzi ntasca.
Comu crisciunu i ruvetti si cummogghiunu i difetti.
Cosa ddumannata è menza pavata.
Cosi cuntati cridini mitati.
Cu arriva prima o mulinu macina.
Cu avi bisognu focu su o cerca.
Cu avi na bona vigna avi pani, vinu e ligna.
Cu avi u comitu e non su pigghia, attacculu a manciatura e dacci pagghia.
Cu avi vigna avi tigna
Cu avi virtù avi ogni beni.
Cu camina truppica.
Cu cancia a vecchia ca nova, megghiu cerca e peggiu trova.
Cu cci leva u pani o nutaru, cci leva u pani e so figghi.
Cu cridi di pigghiari i stiddi chi manu pigghia sulu muschi.
Cu cunta i cosi da so casa perdi mità du so unuri.
Cu di mia non pigghia, cent'unzi mi varagna.
Cu di sceccu nni fa mulu, u primu cauciu è u so.
Cu è longu mancia fica, cu è curtu si ll'ammica.
Cu mancia fa muddichi.
Cu mania non pinia.
Cu mmuccia zoccu fa, è signu chi mali fa.
Cu mori và, cu arresta bon fà.
Cu nasci tunnu non mori quadratu.
Cu no ddeva iatti, ddeva surici.
Cu non avi mogghi non sapi chi sunu i dogghi.
Cunti o spissu amicizia longa.
Cu pati p'amuri non senti duluri.
Cu pava avanti mancia pisci fitenti.
Cu pigghia pi prima pigghia pi dui.
Curriri è virgogna ma è salvamentu di vita.
Cu roba fa piccatu, ni fa centi cu è rubatu.
Cu scuta e non cumprenni, o è orbu o si finci.
Cu si fa pecura u lupu sa mancia.
Cu simina accantu a strata no ricogghi a siminata.
Cu simina bonu bonu ricogghi.
Cu simina spini, mi non camina scauzu.
Cu si vardau si salvau.
Cu sparti scippa a megghiu parti.
Cu sputa ncelu nfacci torna.
Cu stenta no bbenta.
Cu va o Ripostu perdi u postu.
Cu veni appressu cunta i pidati.
D
Denti e dinari su forti a scippari.
Di calata ogni santu aiuta.
Di l'arti non giudicari, si tu non lu sa fari.
Di l'opira si canusci o mastru.
Di u dittu e u fattu, c'è un gran trattu.
Diu ti salva, e non lignu di barca.
E
È filici cu bonu nasci, ma è cchiu filici cu bonu mori.
È inutili ca ntrizzi e fai cannola, la santu è di mammuru e non sura.
F
Fatti i fatti toi, e non ti mmiscari nta chiddi di l'autri.
Figghia di iatta surci pigghia..
Frivaru curtu e amaru.
Frati e soru quannu su tutti n'casciolu.
I
I cosi a vista non ci volunu provi.
I cosi longhi diventunu serpi.
I difetti da zzita si mmucciunu ca dota.
I mura no anu aricchi e sentunu.
Innaru fa agneddi e frivaru li perdi.
Isti a ligna senza corda.
J
Janna cu Rosa su tutti na cosa.
Jetta sangu e ti riposi.
L
L'anima a Diu e a roba a cu tocca.
Leggiri e non cumprenniri è comu cacciari e non prendiri.
Li cosi boni piaciunu a tutti.
Lignu vecchiu prestu dduma, ma cchiu prestu si cunsuma.
Locu rubatu passici sicuru.
L'odiu nto cori di l'omu è comu u vermu nto fruttu.
L'omu di vinu non vali ncarrinu.
L'omu è comu u mari, si non porta oggi porta dumani.
Lu putiari zocc'havi abannia.
M
Manciari, vestiri e maritari, ogn'unu a piaciri so.
Mangiari senza viviri è comu annuvulatu senza chioviri.
Megghiu mauru accordu ca rassa sintenza.
Megghiu picca godiri ca assai triubiari.
Megghiu si nzigna cu fari ca cu diri.
Merculi intra simana fora.
Metti a scerra ca paci veni.
Mogghi onesta, trisoru ca resta.
Mori unu fa largu a nautru.
N
Natali menzu pani, aprili menzu vinu.
Natali o suli e Pasqua o tizzuni.
Nenti fari ca nenti si sapi.
Nenti pi nenti, nuddu fa nenti.
Niputi corpa di vuti.
Niuru cu niuru non tinci.
Non aiu figghi e aiu cianciri i niputi.
Non c'è bestia ca non avi u so viziu.
Non circari zoccu non poi truvari.
Non disiari cchiu di quantu ti basta.
Non è tuttu oru chiddu chi stralluci, né tuttu veru chiddu ca si dici.
Non munciri a petra ca non ci nesci sucu.
Non pigghiari l'acqua nto panaru.
Non sempri arriri a muggheri do latru.
Non si po dormiri e fari a vardia.
Nta amici e parenti, non accattari e non vinniri nenti.
Nta la casa di Gesù, zoccu trasi non nesci cchiu.
Nto misi di iannaru porta zzucca o fucularu.
Nuddu ti pigghia si non ti rissumigghia.
Nuddu ti sapi si nudu ti sapi.
Non trasiri cani intra ca ti portunu l'ossa fora.
Nzoccu si schifia, veni u tempu ca si disia.
O
Occhi c'aviti fattu chianciri, chianciti.
Occhiu ca non viri cor ca non doli.
Ogni bedda avi i so difetti.
Ogni mpidimentu è giuvamentu.
Ogni nasu sta beddu a so facci.
Ogni pianta fa u so fruttu.
Ogni porta avi i so gangheri.
Ogn'unu avi i so guai; cu nnavi cchiu picca, cu nnavi cchiu assai.
O gnuranti non fari malu ca è piccatu, e mancu beni ca è pirdutu.
O malu mitituri ci mpinci a fauci.
Omu di vint'ottu e fimmina di diciottu.
O zzoppu non ci diri fui.
P
Pani cu pani non fa zuppa.
Pani schittu cala rittu.
Panza china fa cantari, e non cammisedda nova.
Pariri e non essiri è comu u filari e non tessiri.
Pò essiri larga pò essiri stritta ma è sempri chiù m'portanti a
strada ritta.
Povira panza mia, si non ci penzu iu, nuddu ci penza.
Poviru si ma sporcu pirchì.
Prestu prestu ca a cira scuagghia.
Pricocu mancini pocu.
Pruna mancini una.
Q
Quannu codda u suli di ddi munti, nuddu patruni mi po diri nenti.
Quannu a pasta è nta pignata, cci voli a taula cunzata.
Quannu sona a campana, sona pi tutti.
Quannu veni a morti, veni pi tutti.
Quantu c'è di cca a veniri ddocu, tantu c'è di ddocu a veniri cca.
Quantu su i chianati, tantu su i scinnuti.
R
Ridiri senza raggiuni, o è pazzu o è minchiuni.
Ricotta e meli vivici beni.
S
Salva a pezza pi quannu venu u purtusu.
Saccu vacanti non po stari addritta.
Spezzi e società a Sicilia non ni fà.
T
Tempu di disgrazii, parrini beddi sazii.
Terra quantu poi e casa quantu stai.
Tu non si pasta pa me maidda.
Tu si santu ca non sudi.
U
U celu non si pigghia chi manu.
U culu fa scurreggi, u prufissuri curreggi.
U cumannari è megghiu du travagghiari.
U cunzatu quantu basta, cchiu si conza cchiu si vasta.
U bicchinu spogghia i morti, l'avvucatu spogghia i vivi.
U cumannari è megghiu do furtiri.
U ferru stira mentri ca è caudu.
U focu non si pigghia chi manu.
U livari e non mentiri è cosa ca llesti.
U maritu senza affettu è comu a casa senza tettu.
U medicu piatusu fa a chiaia virminusa.
U misi di mai ntall'annu non c'è.
U munnu è chinu di mbrogghi.
Un corpu o circu e un corpu o timpagnu.
Unni cci su boschi cci su lupi.
U picca basta, assai superchia.
U poviru e u malatu non è vardatu du parintatu.
U piru casca quann'è maturu.
U pisci do mari è natu pi cu si l'ha manciari.
U risu quantu ti isu.
U saziu non cridi mai o diunu.
U sceccu si raspa cu nautru sceccu.
U sceccu unni si curca si susi.
U sonnu è cunsigghiu.
U spittari è virtù.
U varagghiu non po mintiri , o voli manciari o voli durmiri.
U vinu a lu sapuri, u pani a lu culuri.
U vinu è bonu pi ccu su sapi biviri.
U vinu è nimicu ca agisci a tradimentu.
V
Varda cu sugnu e non mi diri cu eru.